Xạ đen

Tên khác

Tên thường gọi: Xạ đen còn có tên gọi bách giải, đồng triều, bạch vạn hoa, cây dây gối (thuộc Chi đây gối), hay quả nâu, hoặc cây ung thư (dân tộc Mường, Việt Nam).

Tên khoa học: Celastrus hindsii

Họ khoa học: Thuộc họ dây gối - Celastraceae.

Cây Xạ đen

Mô tả, hình ảnh cây Xạ đen, phân bố, thu hái, chế biến, thành phần hóa học, tác dụng dược lý

Mô tả

Xạ đen thuộc loại cây dây leo thân gỗ, mọc thành búi, dễ trồng. Thân cây dạng dây dài 3-10m. Cành tròn, lúc non có màu xám nhạt, không có lông, sau chuyển sang màu nâu, có lông, về sau có màu xanh. Phiến lá hình bầu dục xoay ngược, thường có 7 cặp gân phụ, bìa có răng thấp, mặt lá không có lông, lá không rụng theo mùa, cuống lá dài 5 - 7mm. Chùm hoa ở ngọn hay ở nách lá, dài 5 – 10 cm. Cuống hoa 2 - 4mm. Hoa mẫu 5. Cánh hoa trắng, Hoa cái có bầu 3 ô. Quả nang hình trứng, dài cỡ 1 cm, nổ thành 3 mảnh. Hạt có áo hạt màu hồng. Ra hoa tháng 3 - 5; Ra quả tháng 8 - 12.

Phân bố:

Cây xạ đen phân bố nhiều ở Trung Quốc và một số nước Đông Nam Á như: Việt Nam, Myanmar, Thái Lan... Loại cây này thường mọc ở độ cao từ 1.000 - 1.500 m. Còn ở nước ta, cây thuốc xạ đen phân bố chủ yếu tại các tỉnh Hòa Bình, Ninh Bình, Thừa Thiên Huế và một số Vườn quốc gia lớn như Vườn quốc gia Cúc Phương, Ba Vì.

Tác dụng dược lý

Flavonoid trong cây xạ đen có tác dụng làm chậm quá trình oxy hóa do các gốc tự do gây ra từ đó giúp bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây ung thư đồng thời ngăn ngừa chứng xơ vữa động mạch, tai biến mạch máu não, lão hoá, thoái hoá gan, các tổn thương do nguồn bức xạ,…

Hoạt chất Quinon tìm thấy trong xạ đen có khả năng làm cho tế bào ung thư dễ hóa lỏng để bài tiết ra khỏi cơ thể. Khi Quinon được kết hợp với Flavonoid sẽ giúp đào thải, loại bỏ các tế bào ung thư ra khỏi người bệnh nhanh và hiệu quả gấp nhiều lần.

Ngoài hai hợp chất trên, các nhà khoa học hàng đầu thế giới còn chứng minh dược chất Saponi Triterpenoid trong xạ đen có thể ức chế sự phát triển của tế bào bệnh ung thư, tái tạo các cấu trúc tế bào bị bệnh, đồng thời có khả năng ngăn ngừa quá trình phát triển và tốc độ di căn của các khối u ác tính.

Vị thuốc Xạ đen

Tính vị, quy kinh, công dụng, liều dùng

Tính vị

Theo đông y Xạ đen có có vị đắng chát, tính hàn, thơm mát

Tác dụng

Xạ đen là loại dược liệu quý có nhiều tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, tác dụng chữa bệnh như thông kinh, lợi tiểu, chữa ung nhọt và lở loét, phòng ngừa ung thư, tiêu viêm, mát gan mật, giúp cơ thể loại trừ độc tố.

Công dụng:

Hỗ trợ trị các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, men gan cao, gan nhiễm mỡ; hỗ trợ điều trị cao huyết áp, bình ổn huyết áp; cải thiện giấc ngủ, trị suy nhược thần kinh; nâng cao sức đề kháng, hệ miễn dịch cho cơ thể; tăng cường tuần hoàn máu não, giúp trị chứng hoa mắt chóng mặt.

Ứng dụng lâm sàng của cây xạ đen

Hỗ trợ điều trị u bướu:

Trong xạ đen có chứa 2 hợp chất fanavolnoid và quinon có tác dụng hóa lỏng các tế bào loạn phát. Hai dược chất giúp làm chậm sự phát triển các khối u khi mới hình thành. Đã có một số nghiên cứu khoa học chứng minh tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị u bướu của xạ đen.

Hỗ trợ điều trị cao huyết áp, bình ổn huyết áp:

Ngoài khả năng ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị u bướu, cây thuốc còn có tác dụng trong chữa huyết áp cao, điều hòa huyết áp không ổn định. Sử dụng xạ đen trong hỗ trợ điều trị cao huyết áp cũng rất đơn giản, chỉ cần đun lá cây xạ đen với nước uống mỗi ngày, hoặc pha trà uống hàng ngày.

Hỗ trợ máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ:

Sử dụng xạ đen tốt cho người bệnh máu nhiễm mỡ đã được minh chứng từ công trình nghiên cứu của Học Viện Quân Y: Sử dụng nước đun sắc từ cây thuốc nam này mỗi ngày, tình trạng máu nhiễm mỡ hay mỡ có trong gan được cải thiện khá tốt.

Hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan, men gan cao:

Đây là loại thảo dược được các thầy thuốc sử dụng trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan như: viêm gan, xơ gan, men gan cao.

Cải thiện giấc ngủ, trị suy nhược thần kinh:

Cây xạ đen vị hơi chát, đắng, tính hàn có tác dụng rất tốt với người bị mất ngủ thường xuyên do suy nhược thần kinh hoặc thiếu máu (dạng âm hư hỏa vượng theo đông y). Ngoài ra giúp tăng cường tuần hoàn máu não, giúp điều trị chứng hoa mắt chóng mặt.

Thaythuoccuaban.com Tổng hợp

*************************

DANH MỤC CÁC VỊ THUỐC