ĐAU VAI GÁY

Đại cương

Đau vai gáy là một triệu chứng thường gặp, xảy ra mọi lứa tuổi, mọi giới... Bệnh tăng lên khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Hội chứng đau vai gáy thông thường không nguy hiểm, song có thể gây ra nhiều lo lắng, khó chịu, mệt mỏi cho người bệnh, làm giảm sút sức lao động và chất lượng cuộc sống.

Triệu chứng

Đau vai gáy thường xuất hiện vào lúc sáng sớm vừa ngủ dậy hoặc ngồi làm việc ở bàn giấy trong một thời gian dài trong một buổi hoặc trong một ngày và có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần, nhiều tháng... Nhiều trường hợp ngoài đau vai gáy còn gây mỏi ở tay, tê tay, nặng tay. Cơn đau có thể từ vùng gáy lan ra tai, cổ ở một bên. Có trường hợp cơn đau bả vai cánh tay ở một bên sau một thời gian người bệnh có cảm giác tê mỏi ở tay bên đau. Cũng có những người bị đau lan sang hai bên và kèm theo cảm giác chóng mặt, hoa mắt, ù tai, đi đứng loạng choạng, khó nuốt (uống nước sặc, nghẹn). Cơn đau nhức có thể xuất hiện tự phát hoặc sau khi lao động nặng, mệt mỏi, căng thẳng, nhiễm lạnh. Đau có thể cấp tính (xuất hiện đột ngột) hoặc mạn tính (âm ỉ, kéo dài). Đau thường có tính chất cơ học: tăng khi đứng, đi, ngồi lâu, ho, hắt hơi, vận động cột sống cổ; giảm khi nghỉ ngơi. Đau cũng có thể tăng khi thời tiết thay đổi.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của các bệnh đau cổ, đau vai gáy thường gặp nhất là gối đầu cao khi ngủ hoặc kê đầu trên vật cứng một thời gian dài vài tiếng như: khi đi xe đò ngủ đầu tựa trên ghế dựa, nằm xem tivi... bệnh rất dễ xảy ra đối với người bắt đầu đến tuổi trung niên, với hệ mạch máu đã giảm tính dẻo dai, đàn hồi. Ngoài ra nguyên nhân dẫn đến hội chứng đau cổ vai còn do tổn thương các mặt khớp của cột sống cổ như: thoái hóa cột sống cổ, thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, vẹo cổ bẩm sinh, dị tật, viêm, chấn thương vùng cổ, ung thư, lao, u hố sau..., hoặc do công việc hàng ngày dẫn đến những chấn thương nhỏ nhưng lặp đi lặp lại nhiều lần như lái xe, sơn trần, làm việc với máy vi tính.

Bệnh hay gặp ở những người hay nằm nghiêng, co quắp, ngồi làm việc, sinh hoạt sai tư thế; khi cơ thể yếu mệt, tốc độ hoạt động của hệ tuần hoàn giảm, việc lưu thông máu và trao đổi ôxy trong cơ thể giảm cũng sẽ dễ bị đau nhức khi ngủ dậy. Đôi khi có những trường hợp hội chứng đau vai gáy xuất hiện tự phát mà không có nguyên nhân rõ rệt.

Chẩn đoán

Dựa vào các triệu chứng lâm sàng. Sau đó có thể làm thêm các phương tiện hỗ trợ chẩn đoán bao gồm chụp Xquang cột sống cổ, đo điện cơ và chụp cộng hưởng từ (MRI) cột sống cổ.

Điều trị

Điều trị hội chứng đau vai gáy bao gồm thuốc giảm đau chống viêm, phong bế thần kinh, giãn cơ và vitamin nhóm B. Tùy theo từng nguyên nhân, các bác sĩ sẽ có những phương pháp xử trí khác nhau. Nếu đã loại trừ được những nguyên nhân chèn ép, có tổn thương thì điều trị chủ yếu là dùng thuốc giảm đau thông thường, có thể bằng đường uống, bằng cao dán. Người bệnh cũng có thể dùng vitamin E 400mg, ngày uống 1 viên. Ngoài ra, có thể kết hợp biện pháp xoa, ấn, gõ nhẹ nhàng vùng gáy, bả vai, cánh tay. Tuy nhiên, người bệnh cũng cần phải nhớ rằng, không được xoa bóp bấm huyệt hoặc tập vận động trong giai đoạn cấp tính. Một số trường hợp người bệnh cần được điều trị bằng phẫu thuật: thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống, vẹo cột sống...

Điều trị đông y

Đau vai gáy phong hàn

Thường xẩy ra đột ngột do co cứng các cơ thang, đòn chũm khi gặp lạnh , khi gỏnh vỏc nặng, gối cao YHDT cho răng do phong hàn xâm phạm vào các đường kinh mạch ở vai gáy gây ra

Triệu chứng: Đột nhiên vai gáy cứng đau quay cổ khó ,ấn vào các cơ thang, đòn chũm thấy đau và co cứng so với bên lành, sợ lạnh, rêu trắng, mạch phù

Pháp: Khu phong tán hàn , hành khí

Đau vai gáy phong hàn		Ma hoàng	12	Bạch chỉ	12	Trích thảo	4
Quế chi	8	Phòng phong	8	Đại táo	12	Sinh khương	8
Khương hoạt	8	Hoàng đằng	8	Xích thược	12	Hoàng kỳ	12
Qui xuyên	12

Châm cứu: Phong trì, Kiên tỉnh Thiên trụ, Thiên tông Dương lăng tuyền, Dương trì

Hoặc bài giải biểu hoạt lạc đan trị đau vai lan tới đỉnh đầu có biểu chứng

Giải biểu hoạt lạc đan		Cát căn	9	Quế chi	9	Qui đầu	9
Ma hoàng	9	Kê huyết đằng	30

Chú thích: Bài của khương xuân hoa giáo sư đại học y khoa thượng hải

Đau vai gáy Can thận hư

Nguyên nhân: Can thận hư yếu gân xương không được cấp dưỡng đầy đủ, nội phong tự sinh

Triệu chứng: Đau cứng gáy, quay trở khó khăn, cúi xuống khó khăn, vận động nhiều thì đau nhiều có khi giật hoặc đau từng cơn, nằm nghỉ thỡ đỡ đau, lưỡi đỏ nhạt không tươi

Bổ thận tráng cân thang

Đau vai gáy can thận hư 1		Thục địa	20	Qui đầu	15	Ngưu tất	10
Tục đoạn	10	Bạch thược	8	Thanh bì	8	Ngũ gia bì	16
Sơn thù	8	Bạch linh	10	Đỗ Trọng	10

Bạch thược Mộc qua thang (Thành nghiệp điền yscn tyhv Bắc kinh)

Đau vai gáy can thận hư 2		Bạch thược	30	K huyết đằng	15	Cam thảo	10
Mộc qua	13	Cát căn	10

Bạch thược có thể dựng tới 60g nếu ỉa chẩy thì phải giảm liều đồng thời thêm Bạch truật 15,Hoài sơn 15.

Đau vai gáy Âm hư dương cang

Triệu chứng: Cổ gáy cứng đơ khó chịu, bệnh trình kéo dài, chóng mặt ù tai, lưng đùi mềm yếu, mặt mắt đỏ, đầu nặng chân nhẹ, đi đứng lảo đảo, mạch huyền tế là thuọc âm khuy dương cang

Bình can tiềm dương, nhu cân tức phong

Huyễn vậng ninnh (Lưu Hải hàm yscn tyhv chu khẩu Hà nam)

Đau vai gáy âm hư dương cang		Thục địa	15	Hoài sơn	30	Đan sâm	30
Bạch truật	30	Câu đằng	30	Phòng phong	15	Long cốt	15
Tào hưu	10	Sơn thù	30	Phục thần	30	Ngũ vị	12
Thiên ma	12	Cúc hoa	30	Ngọc trúc	30	S Mẫu lệ	30

Đau vai gáy Hàn đờm

Bài thuốc trị: Đau nhức cổ gáy do thoái hoá đốt sống cổ tham khảo ly trần hữu nam

Lý : hàn đàm

Đau vai gáy hàn đờm		Cam thảo	6	Bạch linh	16	Phòng phong	12
Khương hoạt	12	Tế tân	6	Hoàng cầm	12	Quế chi	12
Cốt tóai bổ	12	X truật	12	Xuyên khung	12	Trần bì	8
Đẳng sâm	16	Táo	3q	Chỉ thực	8

Đau vai gáy Phong đờm

Triệu chứng: Gáy cứng lâu ngày, xoay chuyển khó khăn, đau nhức, chân tay tê dại, gân xương đau mỏi hoặc miệng mắt méo xếch

Pháp trị: Hoạt huyết hoá ứ, hành khí thông lạc, trừ thấp quét đàm

Đau vai gáy phong đờm		Qui đầu	15	Hồng hoa	9	Xuyên khung	12
Lưu kí nô	12	Khương hoàng	12	Khương hoạt	9	Uy linh tiên	12
Đờm nam tinh	9	Lộ lộ thông	30	Bạch chỉ	12	Tang chi	30
Bạch giới tử	9

Uống 6 thang nghỉ 1 ngày

Khí hư, chân tay têgia: Hoàng kỳ 30.

Gáy lưng căng cứng gia cát căn 24.

Nhiệt uất gia Ngân hoa 30.

Thấp nhiệt nung nấu ở trong tâm phiền miệng đắng gia Hoàng cầm 9, Long đởm thảo 4.5

Đau vai gáy Thận hư phong thấp

Triệu chứng: Gáy cứng, chân tay tê dại, lưng và cột sống cử động khó khăn, đau lâu ngày

Pháp trị: Bổ thận trừ thấp

Uy linh thung dung thang (Trần thụ sõm gs tổng y viện GPQ)

Đau vai gáy Thận hư phong thấp		Uy linh tiên	15	Thục địa	15	Đan sâm	15
Nhục thung dung	15	Thanh đăng phòng	15

Sắc uống hoặc tán bột làm hoàn mật mỗi ngày uống 20g

Chi trên tê dại gia khương hoàng 10,

Chi dưới gia Ngưu tất 10.

Chú ý giữ gìn các khớp tránh tải trọng quá độ

Đau vai gáy Phong nhiệt

Đau vai gáy phong nhiệt		Cát căn	20	Mộc hương	6	Bạch thược	12
Phòng phong	12	Sài hồ	6	Cam thảo	4	Táo	6

Tham khảo thêm về bệnh đau vai gáy

Hội chứng đau vai gáy - Phòng hơn chữa

Có rất nhiều người sau một đêm ngủ dậy bỗng thấy thấy đau nhức khắp mình, đặc biệt là đau tê dại vùng vai, gáy, nhiều khi đau lan xuống bả vai, làm tê mỏi các cánh tay, cẳng tay và ngón tay. Triệu chứngnày có thể trong nhiều ngày thậm chí trong nhiều tháng... Hội chứng đau vai gáy thông thường không nguy hiểm, song có thể gây ra nhiều lo lắng, khó chịu, mệt mỏi cho người bệnh, làm giảm sút sức lao động và chất lượng cuộc sống.

Đau quanh vai chữa thế nào

Đau vùng quanh vai là triệu chứng do nhiều nguyên nhân gây nên trong đó hội chứng chèn ép dưới mỏm cùng vai là nguyên nhân tương đối thường gặp, đặc biệt ở bệnh nhân tuổi trung niên và quan trọng hơn là có thể điều trị có hiệu quả. Hội chứng này là tình trạng khoang giữa mỏm cùng vai và các gân cơ chóp xoay bị thu hẹp, tình trạng này dẫn đến các bệnh lý vùng vai như: viêm túi hoạt dịch, viêm gân, viêm khớp và tổn thương gân cơ chóp xoay.

Các bài tham khảo về bệnh đau khớp vai

Đau khớp vai, thuốc chữa bênh đau khớp vai

Triệu chứng: Vai và cánh tay đau tập trung vận động hạn chế, thậm chí đau rát cứng đơ lên lưng gáy, cổ xoay chuyển khó khăn, rêu trắng, mạchkhẩn đó là cả ba khí phong hàn thấp cùng lẫn lộn xâm nhập, đọng lại ở khớp xương kinh lạc,

Các vị thuốc chữabệnh đau vai gáy

Vị thuốc khương hoàng chữa đau vai gáy

Đại kích trị đau vai lưng

Cát căn chữađau vai gáy

Bạc hà trị đau vai lưng

Châm cứu, huyệt vị chữabệnh đau vai gáy

Đau khớp vai lưng, châm cứu chữa Đau khớp vai lưng