Hạ đường huyết là một bệnh cảnh lâm sàng thường gặp ở trẻ sơ sinh và ở trẻ còn bú. Yếu tố bệnh nguyên rất phức tạp và khó chẩn đoán nhưng việc tìm đúng bệnh nguyên sẽ quyết định biện pháp điều trị hữu hiệu.
Hạ đường huyết do kém hấp thu glucoza ở ruột: ở trẻ em hay gặp trong ỉa chảy kéo dài, hội chứng thận hư ở giai đoạn phù, thiểu năng giáp, suy dinh dưỡng nặng.
Hạ đường huyết do glucoza niệu căn nguyên do thận: có tính chất di truyền, hay gặp trong hội chứng Toni-Fanconi, ngộ độc chì.
Hạ đường huyết do giảm tiết glucoza từ gan: gan bị tổn thương nặng, nhiễm độc photpho, cacbon tetraclorua, hidrazin, thận nhiễm mỡ nặng, viêm gan cấp hay mãn ở giai đoạn kết thúc.
Trong bệnh tăng giucogen: tăng glucogen thể gan típ I (bệnh Vongierke) do giảm hoạt tính enzym G6PD, cũng có thể gặp ở típ III và VI nhung ít hơn.
Trong bệnh galactoza huyết: thường gặp ở trẻ còn bú, có triệu chứng hạ đường huyết nhưng nồng độ đường huyết lại hoàn toàn bình thường, hay xuất hiện sau khi ăn sữa.
Trong bệnh fructoza huyết: bệnh không dung nạp fructoza di truyền, do thiếu hụt enzym fructokinaza gặp ỏ trẻ còn bú, triệu chứng xuất hiện sau khi ăn fructoza, vàng da, gan và lách đều to khi hạ đường huyết.
Hạ đường huyết do tích xêton: phần lớn gặp ở trẻ sau 1 tuổi, sau thời gian thiếu ăn, đã có xeton niệu đi kèm làm hạ đường huyết. Trưòng hợp này đáp ứng rất nhanh khi điều trị bằng glucoza.
Hạ đường huyết do thiểu năng tuyến yên và vỏ thượng thận: hormon tăng trưởng của tuyến yên có tác dụng điều hòa chuyển hóa glucoza. Các hormon ACTH (hưóng vỏ thượng thận), TSH (hưóng giáp) nếu giảm cũng sẽ làm hạ đưòng huyết. Chỉ Glucocorticoid cùa vỏ thượng thận mới có tác dụng tân tạo ra glucoza. Nếu các hormon này giảm tiết có thể dẫn tới hạ đường huyết.
Ung thư ngoài tụy: có thể gặp trong u Wilms hoặc u nguyên bào thần kinh bẩm sinh.
Hạ đường huyết do giảm chức năng tụy:
Tăng insulin thưc thể do u tế bào đảo tụy.
Tăng sản tế bào beta của đảo tụy (Langerhans).
Ở trẻ sơ sinh có bệnh tán huyết kèm tăng sản đảo tụy.
Thiếu hụt tế bào alpha của tụy gây thiếu hụt glucagon.
Tăng insulin chức năng.
Các nguyên nhân khác:
· Salicilat và các chất liên quan như Acetaminophen.
· Phenyjxeton niệu.
· Biến chứng của Kwashiorkor.
· Hạ đường huyết tụ phát ỏ trẻ còn bú, hay gặp nhất ỏ trẻ sơ sinh,
· Trẻ thấp cân.
Có nhiều biểu hiện thay đổi khác nhau, nhưng một số triệu chứng đặc trưng là mệt mỏi, nhức đầu, xanh nhợt, vã mồ hôi, rối loạn thị giác và ngôn ngữ, đôi khi có các rối loạn vận động như run rẩy, mất phối hợp, liệt, ngất, co giật.
Đói là triệu chứng nổi bật, ít khi có nôn. Thân nhiệt hạ, nhịp tim nhanh, xuất hiện ngoại tâm thu. Rối loạn tâm thần như ngủ gà, rối loạn cám xúc.
Ở trẻ sơ sinh, chủ yếu phát hiện qua triệu chứng giật đầu tiên. Ngoài ra, thưòng gặp các biểu hiện: dễ bị kích thích, bú kém, ngủ lịm, ngủ gà, đảo giật nhãn cầu, vã mồ hôi, co quắp.
· Định lượng glucoza máu.
· Khai thác tiền sù gia đình, tính di truyền.
· Các test dung nạp glucoza, glucagon, galactoza, fructoza, tuxin, epinephrin, insulin, tonbutamit.
· Điện não đồ.
· Glucoza ưu trương 30%, tiêm tĩnh mạch 20-30ml; chỉ được tiêm nhất thời.
· Tiếp tục cho ăn nhiều bữa với thức ăn có nhiều đường cho đến khi ổn định để phòng tái phát.
· Glucagon, tiêm bắp khi có cơn hạ đuờng huyết.
· Với các bệnh galactoza, fructoza huyết, chủ yếu là không ăn thức ăn có các loại đường gây bệnh này.
· Dùng Ephedrin trong trường họp do đáp ứng tuyến thượng thận kém.
· Hydrocortison có thể giúp khôi phục được chuyển hóa hydrat cacbon trong thiểu năng tuyến yên và vỏ thượng thận.
· Đối với bệnh nhi hạ đưòng huyết kéo dài mà không đáp ứng vói các điều trị trên đây, có thể chỉ định mở thành bụng thăm dò. Nếu không tìm thấy u tuyến ở tụy, có thể cắt bỏ một phần tụy để giảm nhẹ bệnh.
BẠCH CẦU CẤP- NGUYÊN NHÂN- TRIỆU CHỨNG- ĐIỀU TRỊ
BỆNH HIV VÀ QUÁ TRÌNH MANG THAI
BỆNH SUY THƯỢNG THẬN (Bệnh Addison)
CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ EM
CHỬA TRỨNG, CHẤN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
CƠN NHỊP NHANH KỊCH PHÁT TRÊN THẤT
MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CÁC BỘ PHẬN CƠ THỂ TRẺ EM
ĐIỀU TRỊ BỆNH XUẤT HUYẾT GIẢM TIỂU CẦU CHƯA RÕ NGUYÊN NHÂN
ĐIỀU TRỊ VÀNG DA TĂNG BILIRUBIN TỰ DO Ở TRẺ SƠ SINH
ĐIỀU TRỊ MẤT NƯỚC Ở TRẺ SƠ SINH
KIỂM TRA XÉT NGHIỆM MÁU VÀ CÁC CHỈ SỐ
NHIỄM KHUẨN HUYẾT Ở TRẺ SƠ SINH
NGỘ ĐỘC THUỐC TRỪ SÂU PHOSPHO HỮU CƠ
THIỂU NĂNG TUYẾN THƯỢNG THẬN CẤP
TRIỆU CHỨNG HỌC LÂM SÀNG THẦN KINH
VÔ SINH, NGUYÊN NHÂN VÀ CÁC XÉT NGHIỆM
SỐT KHI MANG THAI, NGUYÊN NHÂN VÀ ĐIỀU TRỊ
SUY THAI, CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
TẮC MẠCH ỐI, CHẨN ĐOÁN, PHÒNG BỆNH
TỔN THƯƠNG LÀNH TÍNH CỔ TỬ CUNG