ĐIỀU TRỊ THOÁI HOÁ KHỚP

Hiện tại chưa có điều trị chữa khỏi (đảo ngược) quá trình thoái hoá khớp, vì thế mục tiêu điều trị là giảm triệu chứng và cải thiện chức năng khớp

Điều trị nội khoa thoái hóa khớp (THK)

Các biện pháp không dùng thuốc

- Tránh cho khớp bị quá tải bởi vận động và trọng lượng.

+ Dùng nạng 1 hoặc 2 bên đối với các THK ở chi dưới.

+ Giảm cân nếu thừa cân

- Vật lý trị liệu có tác dụng giảm đau tốt và duy trì dinh dưỡng cơ ở cạnh khớp, điều trị các đau gân và cơ kết hợp: mát xa và các biện pháp dùng nhiệt lượng.

- Giúp BN thích nghi với điều kiện làm việc, trên nguyên tắc làm cho khớp tổn thương không bị quá tải.

- Về tập luyện: có thể tập các bài tập như chạy bộ, đạp xe khi khớp chưa có tổn thương X quang.

- Chế độ ăn: nhiều Ca, Vit C, Vit D

Điều trị bằng thuốc:

- Điều trị giảm đau: mục tiêu đầu tiên là giảm đau cho BN

- Thuốc giảm đau:

+ Giảm đau cho bệnh nhân theo sơ đồ bậc thang của OMS

+ Paracetamol dung nạp tốt ở người lớn tuổi, liều 400mg cứ 4h/ lần, không quá 3g/ 24h

+ Nếu BN vẫn đau, chuyển sang bậc 2: Paracetamol + Codein (Efferalgan codein) hoặc Di-altalvic, ngày 2 – 4 viên, chia 2 lần

+ Hiếm khi opiat phải dùng để giảm đau, tuy nhiên có thể hữu ích trong 1 số TH

- NSAIDs:

+ Hữu ích để giảm đau và hiệu quả hơn acetaminophen

+ Tác dụng phụ

 Thuốc có tác dụng phụ loét dạ dày tá tràng và xuất huyết tiêu hoá, đặc biệt ở người có tiền sử xuất huyết tiêu hoá và bệnh lý dạ dày tá tràng, cùng sử dụng corticoid hoặc thuốc chống đông, người > 65 tuổi. Phòng bằng cách sử dụng liều thấp nhất có thể, phối hợp với thuốc ức chế H2, PPI.

 Chỉ định thận trọng ở BN suy gan, thận, giảm bạch cầu

+ Các thuốc thường dùng:

 Voltaren: Viên 50 mg: ngày 2 viên, chia 2 lần. Hoặc Voltaren SR 75 hoặc 100 mg/ viên, ngày 1 viên.

 Thuốc ức chế đặc hiệu COX2: giảm nguy cơ bệnh lý dạ dày tá tràng hơn các thuốc không chọn lọc. Lưu ý nhóm thuốc Vioxx đã bị rút khỏi thị trường vì tác dụng phụ gây các biến cố tim mạch. Cần cân nhắc nguy cơ và lợi ích giảm đau cũng như liều và các bệnh lý cùng mắc khi dùng nhóm này. Thuốc Celecoxib.

- Thuốc corticoides

+ Đường toàn thân: chống chỉ định.

+ Đường nội khớp: Rất có hiệu quả đối với các dấu hiệu chức năng của TH ở một số khớp nhất định, đặc biệt trong đợt cấp vì làm giảm đau, sưng và cải thiện triệu chứng 1 thời gian dài sau đó.

+ Thuốc:

 Hydrocortisone acétate: Mỗi đợt 2-3 mũi tiêm cách nhau 5-7 ngày.Không vượt quá 4 mũi tiêm mỗi đợt.

 Với các chế phẩm "chậm" (Triamcinolone hexacetonide): mỗi mũi, cách nhau 6-8 tuần.

+ Không tiêm quá 2 đợt/năm. Lưu ý: phải tiến hành tiêm trong điều kiện vô trùng tuyệt đối.

Thuốc chống thoái hoá khớp tác dụng chậm

- Là nhóm điều trị mới, được đặc trưng bởi hiệu quả đối với triệu chứng xuất hiện muộn (trung bình 2 tháng), và hiệu quả duy trì cả sau khi ngừng điều trị (sau vài tuần đến 2-3 tháng).

- Tuy nhiên, thường phải dùng kéo dài: từ 1-2 tháng hoặc hơn mỗi liệu trình.

- Dung nạp thuốc tốt, dường như không có tác dụng phụ, gồm các loại như sau:

- Sơ lược về cơ chế của một số thuốc chống THK tác dụng chậm:

+ Glucosamin sulfate (Viarthril-S*)

 Glucosamin sulfate là chất cần thiết cho quá trình sinh tổng hợp và kích thích tế bào sụn sản xuất ra proteoglycan có cấu trúc bình thường. Chất này còn ức chế các enzym huỷ sụn khớp như collagenese và phospholipase A2, ức chế sinh ra các gốc superoxide huỷ tế bào.

 Liều: 1-1,5 gam/ngày, duy trì ít nhất 1 tháng

 Chế phẩm: Gói 1,5 g, viên nhộng 0,25, ống tiêm bắp

+ Thành phần không sà phòng hoá của quả bơ (avocat) và đậu nành (soja) (Piascledin*)

 Cơ chế: do tác dụng cùng lúc trên interleukine I, metalloprotease, collagen, proteoglycan và tế bào sụn, nên có tác dụng giảm huỷ sụn. Thuốc hiện được sử dụng rộng rãi ở Việt nam.

 Liều: 0,3 gam/ngày, duy trì ít nhất 2 tháng

 Chế phẩm: viên nhộng 0,3 g

+ Diacetylréine hoặc diacerhéine (ART 50 *)

 Thành phần: là một phân tử mới thuộc nhóm anthraquinones,

 Cơ chế: ức chế sản xuất interleukine I và một số men gây huỷ hoại sụn, do đó có tác dụng giảm huỷ sụn Thuốc không làm giảm tỉ lệ prostaglandines, nên không gây tổn hại dạ dày.

 Liều: 100 mg/24h (uống) ít nhất 1 tháng

+ Chondroitine sulphate (Structum *,Chondrosulf*)

 Cơ chế: ức chế một số men tiêu sụn, nhất là men métalloprotéases.

 Liều: 1gam/ngày

 Chế phẩm: viên nhộng 450 mg hoặc gói 250 mg

+ Acide hyaluronique (AH- Hyalgan*)

 Thành phần: hyaluronate de sodium.

 Cơ chế: Bao phủ và bôi trơn bề mặt sụn khớp, ngăn cản sự mất protéoglycanes bởi các khuôn sụn, gián tiếp làm tăng cường chế tiết AH tự do, tự nhiên hoặc hyaluro hoá bởi các tề bào màng hoạt dịch.

 Tiêm AH có trọng lượng phân tử cao vào nội khớp bị thoái hoá sẽ tạo ra được một " độ nhớt bổ sung" thực sự.

 Chế phẩm: 20mg/ ống.

 Liều: 1 ống/tuần. Mỗi liệu trình 5 tuần.

Điều trị ngoại khoa

Phẫu thuật mở

- Bao gồm: chêm lại khớp, gọt giuã xương (osteotomy), làm cứng khớp, thay một phần hoặc toàn bộ khớp. Trong đó, gọt giũa xương đặc biệt tốt để sửa chữa các khớp bị lệch trục như khớp gối vẹo vào trong hoặc cong ra ngoài. Đau có thể được cải thiện khi tư thế tốt làm cho sụn khớp tốt hơn.

- Điều trị ngoại khoa thường được chỉ định với các trường hợp hạn chế chức năng nhiều, hoặc đau khớp kháng lại với các phương thức điều trị nội khoa.

- Phẫu thuật có hiệu quả giảm đau tốt, và nhiều TH cải thiệu tầm hoạt động khớp

Điều trị dưới nội soi khớp

- Dưới nội soi khớp, người ta có thể rửa khớp, lấy bỏ các thành phần ngoại lai trong khớp (có thể là các mẩu sụn khớp bị bong ra, hoặc các thành phần bị calci hoá), gọt giũa bề mặt không đều của sụn, cắt bỏ các sụn chêm bị tổn thương. Kết quả rất tốt đối với THK gối.

- Ghép sụn: Trên bề mặt của sụn bị thoái hoá có thể được điều trị bằng cách mài nhẵn các mẩu sụn ghép, trong đó sụn được duy trì do được nhúng vào các vùng vùng xương được tưới máu. Như vậy bề mặt sụn bị thoái hoá đã được phủ bởi sụn chức năng. Nếu không, quá trình sụn bị trơ ra có thể gây cứng khớp.

Thay khớp giả

- Chỉ định đối với các THK tiến triển, mang lại hiệu quả rõ với sự giảm đau và cải thiện vận động của khớp.

- Thường được chỉ định với khớp háng và khớp gối.

- Với khớp vai, khuỷu, cổ tay, và khớp bàn ngón cái, cũng có chỉ định song kết quả không được chắc chắn.

- Biến chứng của khớp giả: nhiễm trùng, viêm tắc tĩnh mạch, tắc mạch phổi, tổn hại thần kinh, hoặc các biến chứng do bản thân khớp giả: mềm hoặc gẫy xương.

Điều trị ngoại khoa dự phòng

- Khi có một tư thế xấu hoặc lệch trục, gây THK. Có thể sửa bằng các can thiệp ngoại khoa: gọt giũa xương chày trong lệch trục khớp gối, sửa chữa lại các thiểu sản khớp háng bẩm sinh.

Đông y điều trị thoái hóa khớp

Điều trị Thoái hóa khớp bằng thuốc đông y. Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn có bài thuốc gia truyền điều trị bệnh THoái hóa khớp hiệu quả cao. Bạn có thể gọi đến số 18006834 để được bác sĩ tư vấn chi tiết về bệnh và cách điều trị.

Thaythuoccuaban.com Tổng hợp

*************************

Tham khảo ý kiến thầy thuốc

Thần dược cho người đột quỵ

Thực phẩm cho người tiểu đường