Bài thuốc PHÂN TIÊU THANG

Nguyên bản bài thuốc

 Thành phần và phân lượng: Truật 2,5-6g, Phục linh 2,5-3g, Trần bì 2g, Hậu phác 1-2g, Hương phụ tử 2g, Trư linh 1-3g, Trạch tả 2-4g, Chỉ thực 1g (không dùng chỉ xác); Đại phúc bì 1g, Súc sa 1-2g, Mộc hương 1g, Sinh khương 1g, Đǎng tâm thảo 1-2g.

 Cách dùng và lượng dùng: Thang.

 Công dụng: Dùng cho những người bị phù thũng, đái ít.

 Giải thích:

Theo sách Vạn bệnh hồi xuân: Đây là bài thuốc kết hợp Bình vị tán với Tứ linh thang và thêm Chỉ thực, Hương phụ tử, Đại phúc bì, Súc sa, Mộc hương, Đǎng tâm thảo. Bài thuốc này được dùng khi bị cổ trướng, bụng báng nước, phù thũng toàn thân. Phù thũng ở đây có đặc điểm là chỗ lõm bị ấn dễ trở lại trạng thái ban đầu (thực chứng). Đối với chứng phù thũng do viêm thận gây ra thì nên bỏ Sinh khương.

Bài thuốc này dùng cho những người hơi hư chứng, ứ nước nặng biểu hiện chủ yếu là cổ trướng và bụng báng nước.

Theo Thực tế chẩn liệu: Nhìn chung thuốc được dùng vào giai đoạn đầu của chứng cổ trướng, bụng báng nước trong các trường hợp thực chứng. Đối tượng của bài thuốc là vùng bụng trên bị đầy, cứng, tiểu tiện giảm, có chiều hướng bí đại tiện, và những người đầy bụng, ǎn xong cảm thấy đầy tức, ợ hơi, ợ chua, ǎn vào một chút đã thấy tức bụng rất khó chịu.

Theo Trị liệu theo triệu chứng và các tài liệu tham khảo khác: Đây là bài thuốc dùng trị các chứng thực thũng. Wada coi những người do thủy thũng mà dưới tim bị đầy tức, lượng tiểu tiện giảm, nếu dùng tay ấn lõm xuống nhưng khi buông tay ra thì vết lõm đó trở lại vị trí ban đầu, mạch trầm thực là thực thũng. Những người bị thực thũng có thể dùng bài Phân tiêu thang. Bài Phân tiêu thang này cũng còn được dùng trị chứng bụng báng nước.

Bài thuốc này dùng cho những người bị phù thũng, bụng báng nước, phần bụng trên bị đầy tức, nước giải hơi vàng, có chiều hướng bí đại tiện, bụng cǎng nước, chỗ ấn lõm khi buông tay ra trở lại vị trí cũ, ǎn xong bụng cǎng, ợ hơi, ợ chua, mới ǎn một chút đã thấy tức bụng rất khó chịu. Cả những người bị chứng phù ấn tay vào vết lõm không trở lại vị trí ban đầu và xem có vẽ như hư phù, nhưng xem mạch và các triệu chứng khác nếu có triệu chứng của thực phù thì dùng bài thuốc này cũng được. Cũng có những trường hợp tưởng là hư phù nhưng thực ra lại là thực phù.

Lưu ý khi dùng thuốc:

• Khi dùng cần phải chọn lựa loại thuốc tốt bài thuốc mới có hiệu quả
• Đang tiếp tục cập nhật

  Theo Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn

****************************