Thành phần và phân lượng: Ma tử nhân 12g, Thược dược 16g, Chỉ thực 12g, Hậu phác 8g, Đại hoàng 8g, Hạnh nhân 12g
Cách dùng và lượng dùng:
1. Tán: Ngày uống từ 1-3 lần, mỗi lần 2-3g.
Ma tử nhân bỏ vỏ. Nghiền tất cả các vị thuốc trên thành bột, dùng mật ong để luyện thành hoàn (mỗi hoàn khoảng 0,1g), mỗi lần uống 2-3g (20-30 hoàn). Hoặc là ngày uống 2-3 lần tùy theo mức độ bí đại tiện.
2. Thang.
Công dụng: Trị bí đại tiện.
Giải thích:
Theo sách Thương hàn luận: Đây là bài Tiểu thừa khí thang thêm các vị Ma tử nhân, Hạnh nhân và Thược dược.
Theo Giải thích các bài thuốc: Thuốc có tác dụng tốt đối với những người trong vị tràng có nhiệt, thiếu nước, phân khô cứng dạng cục, đi đái nhiều lần. Đối với những trường hợp táo bón hư hàn, nếu cho dùng Đại hoàng mang tiêu tễ thì bụng bị đau, ỉa chảy dạng nước khiến người rất khó chịu. Trường hợp này phải dùng các loại ôn tễ chẳng hạn như Nhân sâm, Phụ tử. Bài thuốc này nằm giữa hai dạng này.
Thuốc dùng cho các cụ già, những người hư chứng, tân dịch ít, máu táo, vị tràng có nhiệt bị bí đại tiện thường xuyên, song cũng có thể ứng dụng trị bí đại tiện và trĩ ngoại trong các trường hợp hay đi đái, đái dầm, thận teo.
Theo các tài liệu tham khảo khác: Đối tượng là người bí đại tiện thường xuyên, đái nhiều, những người da khô, người già thể lực suy nhược. Bài thuốc này kết hợp được tác dụng nhuận tràng của Ma tử nhân và tác dụng hoãn hạ của Tiểu thừa khí thang, để trị bí đại tiện có tính mất trương lực. Đối tượng của bài thuốc này là những người do đái nhiều, thành phần nước trong ruột bị thiếu dẫn tới bí đại tiện.
Theo Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn
****************************