Nam giới vú to

Đại cương:

Bệnh vú to ở nam giới là gì?

Bệnh vú to ở nam giới – Gynecomastia là chỉ tình trạng mất cân bằng nội tiết sinh dục tại tuyến vú, mà gia tăng số lượng mô tuyến vú ở bé trai hoặc nam giới do sự mất cân bằng hormone estrogen và testosterone.  Bệnh có thể ảnh hưởng đến 1 bên vú hoặc cả 2 bên vú.

Phân loại

Bệnh vú to ở nam giới có 2 loại: vú to nam giả (Pseudogynecomastia) và vú to mỡ (Lipomastia) - chỉ tình trạng mỡ tích tụ nhiều ở ngực của những nam giới béo phì.

Các mức độ bệnh vú to ở nam giới

Mức 1: Vú to ít và không có da thừa;

Mức 2: Vú to vừa và không có phần da thừa;

Mức 3: Vú khá lớn và có da thừa;

Mức 4: Vú rất lớn và da thừa nhiều.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây bệnh vú to sinh lý

Vú to sinh lý thường do một số nguyên nhân như:

Thói quen ăn uống, nam giới dùng quá nhiều sữa đậu nành

Sử dụng thực phẩm có chứa nhiều hormone tăng trường

Do ảnh hưởng của hormone nữ từ mẹ, thường gặp ở trẻ sơ sinh;

Do tích mỡ kết hợp rối loạn tỷ lệ hormone sinh dục ở người từ độ tuổi trung niên trở đi, khoảng 1/4 quý ông từ 50 - 70 tuổi có biểu hiện vú to;

Giao động nhất thời các hormone sinh dục trong giai đoạn dậy thì, hơn 70% trẻ vị thành niên (12 - 14 tuổi) giới tính nam có estrogen cao tạm thời khiến vú phát triển to, đôi khi thấy đau khi sờ vào.

Nguyên nhân vú to ở nam giới do bệnh lý

Nguyên nhân gây bệnh vú to ở nam giới do bệnh lý thường liên quan tới một số yếu tố như: nhiễm độc, tác dụng phụ của thuốc, thiểu dưỡng,…

Bệnh àm thay đổi chuyển hóa hormone sinh dục, giảm thoái biến các nội tiết nữ estrogen: Béo phì và xơ gan;

Những bệnh lý liên quan đến tinh hoàn: Hội chứng thừa nhiễm sắc thể giới tính X Klinefelter, ung thư tinh hoàn, chấn thương hoặc viêm nhiễm tinh hoàn... khiến quá trình tổng hợp hormone nam testosterone bị suy giảm và làm mất cân bằng hormone, thậm chí dẫn đến vô sinh nam;

Các bệnh lý nội tiết chuyển hóa: Cường giáp, tăng prolactin máu, suy thận mạn tính,...;

Nhiễm độc các phthalate (DEP, DEHP,...): Đây là những estrogen ngoại lai, hay còn gọi là xeno-estrogen, có tác dụng tương tự hormone nữ và tồn tại trong đồ ăn, thức uống, đồ chơi hàng ngày con người tiếp xúc;

Tác dụng phụ của một số thuốc: Lợi tiểu spironolactone, ức chế calci, ức chế men chuyển điều trị tăng huyết áp và các thuốc kháng sinh như isoniazid, metronidazole, ketoconazole, ...;

Suy dinh dưỡng, thiếu ăn: Khi thiếu dinh dưỡng, nồng độ testosterone máu trong cơ thể người đàn ông sẽ giảm xuống trong khi mức estrogen vẫn không đổi, lâu dần sẽ gây ra mất cân bằng. Hơn thế nữa, hội chứng tái dưỡng (refeeding syndrome) khi nam giới ăn bình thường trở lại cũng thường gây ra vú to.

Dấu hiệu cảnh báo tình trạng vú to ở nam giới

Sự to lên cục bộ hoặc mất cân xứng của vú cục, đặc biệt là đầu vú tiết dịch, da dính chặt hoặc mật độ cứng.

Các triệu chứng cơ năng hoặc thực thể của suy sinh dục (ví dụ, dậy thì muộn, teo tinh hoàn, giảm ham muốn, rối loạn chức năng cương dương, giảm tỷ lệ khối cơ, mất khả năng thị giác - không gian)

Triệu chứng cơ năng hoặc thực thể của cường giáp (ví dụ: run, nhịp tim nhanh, đổ mồ hôi, sợ nóng, giảm cân)

Có xuất hiện khối u tinh hoàn

Vú to xuất hiện gần đây gây đau nhức, đau khi sờ nắn ở người lớn.

Chẩn đoán

Lâm sàng, cảm quan nhìn thấy kích thước vú to hơn mức bình thường. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tổng thể về kích thước, độ săn chắc, dịch tiết và hạch lympho ở tuyến vú. Để chẩn đoán chính xác bệnh, bác sĩ cần kiểm tra dương vật, tinh hoàn, và hệ dục tính kỳ II như lông, giọng nói..;

Một số xét nghiệm cận lâm sàng thường được sử dụng:

Xét nghiệm nồng độ các hormone sinh lý nam giới như Estradiol, Testosterone, LH, FSH, Prolactin, TSH;

Kiểm tra chức năng gan, thận và bilan lipid máu;

Siêu âm tuyến vú;

Chụp nhũ ảnh (Mammography).

Tây y điều trị bệnh vú to ở nam giới

Tùy theo nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ lựa chọn hướng điều trị phù hợp. Nếu tình trạng vú to nam “sinh lý”, hoặc do tác dụng phụ của các chất sẽ tự biến mất theo thời gian, sau khi đã ngưng dùng thuốc hoặc thực phẩm gây ảnh hưởng. Ngược lại những trường hợp vú to nam bệnh lý thì cần phải được điều trị theo nguyên nhân gốc. Các loại thuốc thường được chỉ định là thuốc nội tiết tố nam sử dụng dưới dạng uống, kem bôi và tiêm bắp, thường phải dùng kéo dài trên 3 tháng, hiệu quả thấp, chủ yếu là làm giảm đau.

Các thuốc kháng estrogen như Tamoxifen cũng được sử dụng. Phẫu thuật là phương pháp điều trị có hiệu quả, nhất là khi vú quá to và gây đau.

Đông y điều trị bệnh vú to ở nam giới

Nam giới vú to, hoặc có cục khác bình thường, về bệnh cơ và chứng trị có những điểm gần giống bầu vú có khối sưng ở phụ nữ.

1. Can khí uất kết:

Triệu chứng: Bầu vú trướng to, sờ vào thấy cục, rắn mền, kiêm chứng ngực khó chụi, đau sườn, nóng nẩy mạch Huyền lưỡi đỏ

Pháp: Sơ can hóa đàm tán kết:

Bài thuốc tham khảo

Nhũ lịch nghiệm phương		Quất diệp	9	Phục linh	9	Hạ khô thảo	9
Bán hạ	6	Hương phụ	9	Trần bì	5	Sinh Mẫu lệ	15
Thanh bì	5

2. Can thận âm hư:

Triệu chứng:mỏi lưng ra mồ hôi trộm, di tinh, quầng mắt thâm.v.v..

Pháp: bổ thận tư âm, nhuyễn can mền chất rắn.

Bài thuốc tham khảo

Nhũ lịch nghiệm phương		Sinh địa	12	Hoài sơn	9	Đan bì	6
Đương qui	9	Sơn thù	4	Mẫu lệ	15	Trạch tả	9
Phục linh	9	Bạch thược	9

Theo thaythuoccuaban.com tổng hợp